Grote grazers vormen habitat voor vroege grijze zandbij
De lente laat zich zien en de natuur ontwaakt: zo ook de grijze zandbij (Andrena vaga). Deze grote, solitaire bij is ontzettend kieskeuring: hij voedt zich uitsluitend met het stuifmeel en de nectar van wilgen. Daarom zie je de grijze zandbij alleen wanneer de wilg in bloei staat: ongeveer van de maand maart tot mei.
Onder toeziend oog van een van de stieren, maakte onze kuddebeheerder deze foto van een zonnende zandbijvrouwtje in Kuipersveer. Ze komt de soort nu volop tegen. De grijze zandbij is makkelijk te herkennen aan zijn grijswitte ‘bontjas’. Het vrouwtje is opvallend groter dan het mannetje, die op zijn beurt weer goed herkenbaar is aan zijn witte ‘snor’. Het zwarte, gladde achterlijf en de pootjes zien vaak geel van het wilgenstuifmeel.
De grijze zandbij wordt slechts één jaar oud en leeft maar enkele weken als adult. In maart komen de mannetjes in actie. Ze hebben maar één doel voor ogen: paren. Kort na het paren sterft het mannetje. Het vrouwtje graaft na het paren een klein holletje in het zand. In dat holletje maakt ze van wilgenstuifmeel en nectar een bolletje en legt daar een eitje bovenop. Als alle holletjes gevuld zijn, sterft het vrouwtje. Haar larven voeden zich met de bolletjes wilgenstuifmeel. In de zomer spinnen ze een cocon, waarin de zandbijlarfjes zich tot adulte zandbijen ontwikkelen. In afwachting van de volgende lente, overwinteren de jonge zandbijen in hun cocon.
De grijze zandbij is een echte pionier en maakt nestjes op steilrandjes en zandgronden. Je vindt de grijze zandbij dus vooral daar waar de bodem zanderig is én wilgen groeien, zoals heidegebieden, open bossen en (voormalige) zandputten.
De soort voelt zich dus ook goed op z'n plek in begrazingsgebieden, waar grote grazers het landschap constant in beweging houden. Imponerende stieren graven stierenkuilen en paarden woelen rollend het zand om: zo creëren ze het ideale habitat voor de grijze zandbij. Hoewel de zandbij solitair leeft, graven ze hun nestjes vaak bij elkaar in de buurt. Deze plekken blijven soms jarenlang in gebruik.
